Wystrój kościoła w okresie średniowiecza
O wystroju kościoła w okresie średniowiecza wiemy bardzo niewiele. Czy był to kościół drewniany czy murowany nie wiemy. Do pierwotnego kościoła, fundacji Beringera sprowadzono zapewne, przynajmniej na początku, tylko najniezbędniejsze sprzęty, które mogły pochodzić /zwłaszcza naczynia liturgiczne czy szaty/ z klasztoru św. Michała w Bambergu - sprawującego patronat nad parafią. Już w tym czasie mogła istnieć kaplica z ołtarzem fundowana przez Beringera gdyż tradycyjnie, pomimo licznych przekształceń wnętrza, pojawia się ona w kościelnych spisach kaplic nie tylko w późnym średniowieczu, ale nawet w wizytacji z 1596 r. /a więc w okresie, kiedy kościół był już protestancki/. Prawdopodobnie w końcu XIII w. owo stare wyposażenie zostało sprzedane. Lulmann podaje, iż około r. 1280 część wyposażenia trzeba było sprzedać, aby dokonać przebudowy kościoła /odpowiada to okresowi wznoszenia murowanej bazyliki/. Co jednak składało się na owo wyposażenie - pozostaje jedynie w sferze domysłów. Bliższe dane o zagospodarowaniu wnętrza - a więc o fundowaniu kaplic i ołtarzy do nich, pojawiają się w dokumentach z końca XIII w. Najstarsza wzmianka o ołtarzu pochodzi z 1296 r. Wdowa po Wesselu Wussowie funduje 1296 roku ołtarz ku czci Najświętszej Marii Panny Królowej Niebios do kaplicy istniejącej już w 1290 r. Fundację tą, realizowaną przez Johannesa Wussowa /może syna wzmiankowanej wdowy/ potwierdza w 1304 r. biskup Heinrich, wymieniając jeszcze drugie wezwanie ołtarza: św. Jana Ewangelisty. Jak wynika z późniejszych opisów, kaplica Wussowów, znajdowała się w północnej partii obejścia. Była więc chyba jedną z pierwszych, ufundowanych jeszcze w czasie wznoszenia tej partii kościoła.
Nieco później, bo w 1319 r. pojawia się ołtarz św. Wawrzyńca ufundowany przez Bractwo Tragarzy o tej samej nazwie, określany w aktach z r. 1474 jako stojący pod wieżą dzwonów. W 1504 r. już tam go nie ma, a znajduje się chyba w nawie bocznej obok konfesjonału zakonników z Garz, którzy mieli w Szczecinie swój dom.
W 1515 ponownie notowany jest jako stojący pod nową wieżą przy kostnicy.
Musiała też istnieć, co najmniej już w 1326 r. kaplica Maryjna, z opisu której wynika, że znajdowała się w obejściu za ołtarzem. W owej kaplicy fundowali kilka wikarii przy istniejącym tu ołtarzu /wzgl. ołtarzach/ Loitzowie. Kaplica ta, jako kaplica Loitzów wzmiankowana jest jeszcze w wizytacjach kościelnych z r.1568 i 1596.
W 1364 cech tkaczy ufundował wikarię św. Teobolda przy wzniesionym już chyba wcześniej ołtarzu. W 1380 r. erygowano ołtarz św. Doroty i Iwona z wikarią fundacji wdowy po Tydemanie Westfalu-Adelajdy. Ona i jej syn Henning przekazali na wzniesienie ołtarza 600 Marek. W 1383 r. natomiast powstała inna prywatna fundacja - braci Rodenów i Bernarda Molnera. Był to ołtarz z wikarią św. Erazma, Fabiana i Sebastiana - pod wieżą.
W 1386 ro natomiast w kaplicy obejścia wzniesiono ołtarz z wikarią św. Tomasza, Stefana, Erazma, Katarzyny i Agnieszki - fundacji Engelberta Lemgowa i jego żony Adelajdy .
W roku 1387 następuje fundacja ołtarza św.Marka – Alberta Sundacha w kaplicy za stallami chóru, koło wyjścia do prioratu oraz ołtarza szewców umieszczonego w ambicie, być może w tym miejscu, gdzie do chwili obecnej znajduje się barokowy grobowiec tego cechu.
W 1395 bracia Wussowowie fundują wikarię przybyszów przy ołtarzu wzniesionym w tym samym roku w dawnej kaplicy tej rodziny. Kolejna fundacja ma miejsce w r. 1404. Burmistrz Wobbermyn wznosi ołtarz p.w. św. Jana Ewangelisty, przy którym wikarię fundują ławnicy, zastrzegając sobie przejęcie patronatu nad ołtarzem po śmierci burmistrza. Około 1405 r. powstał prawdopodobnie ołtarz św. Marii Magdaleny, przy którym w 1407 r burmistrz Johann Treptow ufundował wikarię. W 1407 ma miejsce ufundowanie wikarii przy ołtarzu św. Teobalda i Apolonii sumptem cechu kowali. W 1408 r. przy ołtarzu piekarzy w kaplicy w pobliżu wyjścia do prioratu, ustanowiona została wikaria św. Filipa i Jakuba. Piekarze posiadali też kilka innych wikarii przy ołtarzu w obejściu - 1457 r. przy ołtarzu erygowanym przez Barbarę Simon w 1508 - w pobliżu kaplicy św. Anny. Około r. 1411 Wede Plote wzniósł ołtarz św. Krzyża i następnie ufundował przy nim wikarię. Przy tej okazji po raz pierwszy wspomina się o wyposażeniu ołtarza w naczynia liturgiczne. Być może właśnie z okresu tej fundacji pochodziły: sprzedany w 1497 r. srebrny kielich 25 łutowy, oraz należące do ołtarza ornaty i srebrny krucyfiks 8 łutowy. W 1497 r. ołtarz ten został przejęty przez drobnych kupców spożywczych, którzy ponownie ufundowali wikarię. Znajdował on się przed kaplicą radnych przy filarze /jeszcze w 1568/, później w środku kościoła w pobliżu prezbitenum.
W 1418 wzmiankowany jest ołtarz św. Tomasza, Katarzyny i Barbary - fundacji prawdopodobnie Heinricha Hogenholdta - stojący w małej kapliczce blisko prawej strony ołtarza głównego. Około 1421 r. powstaje jeden ołtarz /lub 3 oddzielne/ z wikariami p.w. Bożego Ciała fundacji Johana Steena, Hohenholtzorów, Loitzów i Mildentzów. Miejsce tych fundacji jest trudne do zidentyfikowania.
W 1425 powstaje ołtarz Bractwa Maryjnego Kompanii Kupców z Dragor w Skanii ”Drakerfahrerów”. Fundacje na ten ołtarz notowane są jeszcze w 1506 r. W 1568 r. bractwo to musiało zdać należące do ołtarza szaty liturgiczne, srebrny krzyż, srebrny wizerunek Madonny, 2 ampułki mszalne i inne.
To samo bractwo przejęło wcześniej drugi ołtarz fundowany przez małżonków Bergów w 1425 r. w okolicach prezbiterium.
Prawdopodobnie ok. 1427 r. wznieśli swój ołtarz czeladnicy szewscy wraz z wikarią p.w. św. Piotra, Pawła, Teobolda, Anny i Katarzyny /wzm. jeszcze w 1568 r.
W 1434 następuje ponowna fundacja wikarii przez Pawła Beringera. Ze wzmianki o tym wydarzeniu wynika, że istniał ołtarz wzniesiony przez tę rodzinę, położony w kaplicy przy zakrystii.
W 1438 r. fundowana jest wikaria konwisarzy przy ich ołtarzu z stojącym przed kaplicą Wussowow. Jakiś ołtarz św. Michała wzmiankowany jest w roku 1453r.Być może, że istniał on już dużo wcześniej, gdyż w 1339r. Werner Wytte funduje wikarię św. Michała, Stefana, Ottona i 1000 św. wojowników przy nieznany ołtarzu.
W 1457r. Hieronimus Geremon i jego żona Matylda zakładają za ołtarzem głównym kaplicę, o której jednak nic bliższego nie wiadomo.
W 1480 odnotowano istnienie ołtarza p.w. św. Andrzeja który „stoi przed starą wieżą”.
W 1491 r. Bractwo Kurkowe funduje ołtarz św. Marcina.
W 1493 istnieje już ołtarz św. Anny, zaś o fundacji kaplicy, poświęconej tej patronce stanu małżeńskiego, słyszymy w 1496 r.
W 1511 i 1514 wzmiankuje się dwukrotnie wikarię ufundowaną przez
Loitzów przy ołtarzu w kaplicy za prezbiterium /pierwotna kaplica Mariacka/. N nowej kaplicy Mariackiej była również jedna wikaria Loitzów. Złotnicy mieli swój ołtarz z wikarią św. Doroty, który w 1568r. stał przed kaplicą Beringerów.
Około 1510 r. wzmiankuje się ołtarz fundacji cechu powroźników Wehrmann na podstawie różnych wzmianek przez siebie odnalezionych sugeruje, iż ponadto istniały ołtarze erygowane przez następujące cechy i Bractwa: 1332 - Bractwo Żaglowników,
1425 /?/ - krawców,
1434 - rzeńników - pod wieżą,
1437 - łaziebników i balwierzy,
1502 - krojczych, oraz ołtarz kramarzy z nieznaną datą fundacji.
Można więc doliczyć się blisko 40 określonych dokładnie ołtarzy, a z niezachowanej wizytacji z r. 1568 wynika. iż jeszcze w tym czasie były w kościele 52 ołtarze, umieszczone w 24 kaplicach oraz poza nimi, najczęściej chyba przy filarach. Oprócz wzmianek o kaplicach i ołtarzach odnajdujemy, choć stosunkowo nieliczne, wiadomości o innych partiach wyposażenia. I tak z opisu usytuowania ołtarzy wiemy, że istniała kazalnica ustawiona w pobliżu prezbiterium.
W 1404r. wzmiankuje się chrzcielnicę, naprzeciw której stał ołtarz św. Jana.
W 1387r. wymienia się stalle stojące w prezbiterium, a w 1503r. pojawia się wzmianka o stallach radnych znajdujących się w kaplicy Rady Miejskiej. Najprawdopodobniej te właśnie ławy naprawiali na swój koszt członkowie Kompanii Kupców z Dragor w r. 1543 i 1550. Wizytacja z 1596 r. podkreśla, iż kaplica została odnowiona.
Spotyka się również wzmianki o naczyniach liturgicznych, są one jednak bardzo nieliczne, a wobec zaginięcia akt kościoła - tym cenniejsze. Już w XIX w. nie udało się Wehrmannowi odszukać spisów tego rodzaju przedmiotów, jakie zgodnie z zarządzeniem z r. 1400 miały być prowadzone przy każdym ołtarzu. Na podstawie skąpych danych, Jakie udało się zebrać wspomnianemu badaczowi wynika, iż niemal przy każdym ołtarzu istniało po kilka kielichów, często srebrne figury, lichtarze, ampułki itp.
W 1467 r. kościół św. Jakuba otrzymał w darze cenne relikwie z Bambergu /ramię św. Henryka - cesarza i część barku jego żony - św. Kunegundy/. Przeor Theodoricus zakupił do nich relikwiarz /określany w aktach jako "monstrancja”/ w Norymberdze. Wehmann podaje, że w bliżej nieznanych okolicznościach relikwiarz ten został rozbity i w 1506 r. oddany przez przeora Simona w nieznane miejsce. Kielichy i inne naczynia mszalne wymienione były przy okazji opisu ołtarza św. Krzyża, znany także wyposażenie ołtarza, kupców z Dragor. Również przy ołtarzu w kaplicy Wussowów jeszcze w 1568 r. notowano dwa kielichy i nieokreśloną ilość szat. Po przejęciu kościoła przez protestantów, a zwłaszcza w czasie szesnastowiecznych zamieszek część wyrobów złotniczych należących do świątyni św. Jakuba mogła ulec kradzieżom lub po prostu zniszczeniu. Wymienione w wizytacji z r. 1596 nieliczne naczynia mszalne stanowią prawdopodobnie znikomą część niezwykle bogatego niegdyś wyposażenia. Również z zamieszczonego, we wspomnianej wizytacji opisu szat liturgicznych wynika, iż co najmniej jeden ornat pochodził z dawnego wyposażenia. /”Kasel gelb und blau mit einera Cruoifix" - a więc gotycki krój ornatu.
Udało się odnaleźć kilka wzmianek wskazujących na to, że w kościele w połowie XV wieku były organy umieszczone po stronie zachodniej kościoła, przy wieżach. Owe organy zostały zniszczone w 1469 r, w momencie zawalenia się południowej wieży. W 1505 r. są już w kościele nowe organy, na których organista zobowiązał się grać w każdy czwartek, na specjalnej mszy ku czci św. Anny. Być może, że chodzi tu o te same organy, które około połowy XVI w. stały naprzeciw kazalnicy a określone zostały jako bardzo zniszczone. Zdaje się, że były to małe, przenośne organy, tzw. Portatywy. Usunięto je z kościoła w 1564 r. po wzniesieniu nowych. Oprócz organów kościół posiadał też inne instrumenty muzyczne - mianowicie dzwony. Wydaje się prawdopodobne iż wymienione w wizytacji z 1596 r. dzwony: Wielki, Apostolika /lub średni/, Mszalny i Cymbałowy, - wiszące na wieży, oraz dwa małe na sygnaturce, 1 na nowej wieży i 2 przy ołtarzach wewnątrz kościoła - były jeszcze pozostałością średniowiecznego wyposażenia. Wszystkie zostały zniszczone w 1677 r. Wspomnieć należy jeszcze o malowidłach, których resztki odnaleziono w czasie remontu kościoła około r. 1901 w południowym obejściu. Stubenrauch wymienia dwie sceny, jakie udało się odczytać w kaplicy obejścia południowego. Były to: "Sen Jakuba" i chrzest jakiegoś świętego. Resztki nieokreślonych malowideł można było oglądać jeszcze w r. 1946, nie zachowały się jednak do dnia dzisiejszego.
Z powyższego, z konieczności bardzo lakonicznego opisu wnętrza, jawi się wizja kościelna niezwykle bogato wyposażonego, niezmiernie barwnego ołtarze - zapewne tryptyki lub poliptyki nasycone zdecydowanymi barwami i złotem/ z malowidłami na ścianach i witrażami w oknach - jak o tym zaświadczają wzmianki archiwalne.