KAZIMIERZ DOLNY NAD WISŁĄ:
|
|
|
Miasteczko położone u ujścia Grodarza do Wisły, powstałe w XIII w. na miejscu osady Wietrzna Góra. Okres świetności przeżywa w wieku XVII dzięki rozwojowi handlu zbożem, na którym to wzbogacają się kazimierzowskie rody mieszczańskie. Z tego okresu pochodzi większość zabytków w miasteczku. Po wiekach upadku, uroda miasteczka zostaje odkryta przez artystów i dzięki nim, a szczególnie malarzom, miejsce to magnetyczną siłą przyciąga coraz większe rzesze jego miłośników. Dzieje Kazimierza Dolnego sięgają początków państwa polskiego. Jan Długosz wymienia okolice Kazimierza jako własność klasztoru benedyktynów na Łysej Górze już w XI wieku. Natomiast już bez wątpliwości podaje, że ok. 1170 roku kilka wsi wraz z Wietrzną Górą ksiażę Kazimierz Sprawiedliwy podarował siostrom norbertankom z podkrakowskiego Zwierzyńca. W podzięce za ten dar siostry zmieniły nazwę Wietrznej Góry na Kazimierz. Pierwotna osada wyrosła przy przeprawie przez Wisłę, co wiązało się z pobieraniem cła. Zapewniało ono wtedy stały rozwój Kazimierza. Wkrótce po tym, jak na początku XIV wieku Kazimierz wrócił w ręce królewskie, Kazimierz Wielki ulokował tu miasto. On też zapewne był budowniczym kościoła farnego i zamku. Baszta powstała wcześniej. Prawdziwy rozwój miasta nastąpił w II połowie XVI wieku i związany był z szybko rosnącym handlem zbożem, spławianym Wisłą do Gdańska. Pełny rozkwit miasta przypadł na I połowę XVII wieku. Wtedy to powstały najważniejsze budowle Kazimierza. Nowe oblicze architektoniczne miasto zyskało po dwóch pożarach - ok 1565r. i ok.1585r. Drewnianą zabudowę zastąpiła architektura murowana. Początek dała odbudowa Fary, ukończona w 1613r. przez muratora włoskiego Jakuba Balina Nadał on Farze kształt powtarzany później przez dziesiątki kościołów, zwłaszcza na wschodnich ziemiach Rzeczpospolitej. Wkrótce też ukończono budowę kamienic Przybyłowskich na Rynku o niesłychanie bogatej dekoracji fasad, nieco później przebudowano szpital św. Anny, wybudowano także (1626r.) kościół O.O. Reformatów. Po 1625 roku powstała kamienica Celejowska oraz kaplica Górskich przy Farze. Nad brzegami Wisły stanęło kilkadziesiąt murowanych spichlerzy z najpiękniejszym, zwanym "Pod Bożą Męką" (dziś nie istniejący). Miasto liczyło wówczas ok. 5000 mieszkańców (dla porównania - Lublin miał w tym czasie ok. 10000 mieszkańców). |